Waarden
De richtingaanwijzers van je leven
Waarden zijn de diepe overtuigingen en principes die voor jou belangrijk zijn. Ze vormen als het ware je innerlijke kompas: ze geven richting aan je keuzes, bepalen hoe je je gedraagt en beïnvloeden hoe je relaties en je werk ervaart. Waarden zijn vaak niet zichtbaar voor de buitenwereld, maar ze kleuren alles wat je doet.
Wat zijn waarden zijn en wat ze niet zijn
Waarden zijn geen doelen die je bereikt, maar kernprincipes die je leven sturen. Bijvoorbeeld eerlijkheid, vrijheid, respect, rechtvaardigheid of liefde. Ze blijven meestal langdurig hetzelfde, al kan de manier waarop je ze invult veranderen.
Een doel kan zijn: "Ik wil een eigen bedrijf beginnen". Een waarde daarachter kan zijn:
Waarom waarden belangrijk zijn
Wanneer je leeft in lijn met je waarden, voelt je leven vaak betekenisvoller en rustiger. Je merkt dat keuzes makkelijker worden, omdat je weet waar je voor staat. Ga je daarentegen tegen je waarden in. Bijvoorbeeld door iets te doen wat niet klopt voor je gevoel, dan ontstaat vaak spanning, onrust of twijfel.
Waarden zijn geen doelen
Waarden ontstaan uit een combinatie van opvoeding, cultuur, persoonlijke ervaringen en je eigen karakter. Soms nee je waarden over van je gezin, soms ontwikkel je nieuwe waarden door wat je in je leven meemaakt.
Waarden herkennen
Veel mensen leven op de automatische piloot zonder bewust na te denken over hun waarden. Ze merken pas dat er iets schuurt wanneer ze in een situatie belanden die haaks staat op wat voor hen belangrijk is. Je waarden herken je vaak door vragen als:
- Waar kan ik echt blij van worden?
- Wat maakt me boos of verdrietig?
- Waar wil ik voor staan, ook als het moeilijk is?
In lijn leven met je waarden
Bewust kiezen op basis van je waarden betekent soms dat je niet de makkelijkste weg kiest, maar wel de weg die goed voelt. Het kan betekenen dat je 'nee' zegt tegen iets wat niet past, ook al lijkt het aantrekkelijk. Of dat je 'ja' zegt tegen iets uitdagends omdat het klopt met wat voor jou belangrijk is.
Waarden en relaties
In relaties -of dat nu vriendschappen, familiebanden of werkrelaties zijn- spelen waarden een grote rol. Als kernwaarden botsen, kan er frictie ontstaan. Andersom kan het delen van dezelfde waarden een band juist verdiepen.
Je waarden kennen en ernaar leven is geen strak plan dat je één keer opstelt en nooit meer verandert. Het is een proces van zelfreflectie en bijsturen. Maar één ding blijft altijd gelden: wie leeft volgens zijn waarden, leeft dichter bij zichzelf.