Over je grenzen (laten) gaan

"Hoe vaak laat jij iets doe dat je eigenlijk niet aankan?"

Over je grenzen gaan betekent dat je meer geeft, doet of verdraagt dan goed is voor jou. Soms gebeurt het één keer, bijvoorbeeld in een crisissituatie. Maar vaak sluipt het erin. Dag na dag. Keer op keer. Tot je lichaam protesteert, je hoofd overloopt of je emoties het overnemen. 

Wat dit zo ingewikkeld maakt?

Je merkt het meestal pas als het te laat is. 

Over je grenzen (laten) gaan is geen gebrek aan discipline of zelfzorg. Het is vaak een patroon dat diepgeworteld is in hoe je geleerd hebt te overleven, te zorgen, te presteren of te Pleasen. 

Waarom gaan we eigenlijk over onze grenzen?

Mensen gaan zelden bewust over hun grens. Het is meestal een automatisch patroon, aangestuurd door Overtuigingen, angsten of gewoontes. Bijvoorbeeld:

Je wilt het goed doen

Perfectionisme zorgt ervoor dat je te lang doorgaat, omdat 'even stoppen' voelt als falen. 

Je voelt je verantwoordelijk

Je denkt dat het aan jou is om alles draaiende te houden. Thuis, op het werk, in relaties

Je wilt niemand teleurstellen

Pleasen lijkt veilig, maar kost je uiteindelijk jezelf

Je bent het gewend

Als grenzen in je jeugd niet werden erkend, weet je soms niet eens dat je er één hebt

Je herkent de signalen niet op tijd

Je hebt nooit geleerd om fysieke, emotionele of mentale signalen serieus te nemen. 

De subtiele manieren waarop je over je grens gaat

Over je grens gaan is niet altijd dramatisch of duidelijk. Het zit vaak in kleine, dagelijkse keuzes zoals:

  • Ja zeggen terwijl je nee voelt
  • Langer doorgaan, ook al ben je moe
  • Een gesprek voeren terwijl je hoofd eigenlijk vol is
  • Tijd vrijmaken voor anderen, maar nooit voor jezelf
  • Dingen slikken om de sfeer goed te houden
  • Geen hulp vragen omdat je denkt: "Ik moet dit zelf kunnen"

Het zijn patronen die je ooit hielpen. Maar nu kosten ze je energie, helderheid en vaak ook verbinding met jezelf. 

De prijs van structureel over je grens gaan

Als je structureel over je grenzen gaat, raakt je systeem uit balans. Je lichaam, emoties en geest trekken aan de bel met mogelijk de volgende gevolgen:

  • Lichamelijk: Spanning, hoofdpijn, vermoeidheid, slapeloosheid, buikklachten
  • Emotioneel: Prikkelbaarheid, huilbuien, angst, gevoel van leegte of machteloosheid
  • Mentaal: Chaos in je hoofd, piekeren, moeite met concentratie
  • Relationeel: Wrok, afstand nemen, explosieve reacties, terugtrekken

Je komt in een staat van overleving in plaats van aanwezigheid. En uiteindelijk raakt je draagkracht uitgeput, zelfs door kleine dingen. 

Over je grens laten gaan: wanneer gebeurt dat?

Soms laat je anderen over je grens gaan omdat:

  • je hun behoeftes belangrijker maakt dan die van jezelf
  • je conflict wil vermijden
  • je bang bent voor afwijzing of ruzie
  • je je plek of waarde in de relatie niet zeker voelt
  • je denkt dat je het allemaal "moet kunnen"

Elke keer dat je een grens  niet uitspreekt, leert de ander dat jij die grens niet hebt. 

Veelvoorkomende Overtuigingen die grenzen ondermijnen

  • "Ik wil geen last zijn"
  • "Ik moet sterk zijn"
  • "Ik moet alles aankunnen"
  • "Als ik nee zeg vinden ze me egoïstisch"
  • "Zij hebben het ook druk, dus ik mag niet klagen"
  • "Ik heb geen recht om iets voor mezelf te vragen"
  • "Het is niet zo erg, ik red het nog wel"

Deze gedachten zijn geen waarheid, het zijn oude overlevingsmechanismen. Vaak ontstaan in je jeugd, je gezin van herkomst, of eerdere relaties waar jouw grenzen geen plek hadden.