leven met chronische pijn
Begrip, impact en omgaan met wat altijd voelbaar is
Chronische pijn is anders dan pijn door een wond of een blessure. Het is geen signaal dat iets acuut stuk is, maar een ervaring die langdurig aanhoudt, soms zonder duidelijk oorzaak of oplossing. Chronische pijn is er dag in, dag uit. Met wisselende intensiteit, maar zelden afwezig. En dat maakt het zwaar, ongrijpbaar én moeilijk uit te leggen aan de buitenwereld.
Wat is chronische pijn
Chronische pijn is pijn die langer dan drie maanden aanhoudt, los van of de oorspronkelijke vertoning of oorzaak nog aanwezig is. De pijn kan continu zijn of in golven komen. Soms is er een diagnose zoals fibromyalgie, reumatoïde artritis, myositis of artrose. Maar bij veel mensen blijft de oorzaak vaag of is er simpelweg geen duidelijke lichamelijke verklaring te vinden.
Belangrijk:
Chronische pijn is échte pijn. Het zit niet 'tussen de oren'. De hersenen en het zenuwstelsel kunnen pijn blijven registeren, zelfs als de oorspronkelijke schade hersteld is. Je lichaam blijft als het ware in een waakstand staan.
Wat doet chronische pijn met je?
Chronische pijn beperkt niet alleen je fysieke mogelijkheden. Het kan ook grote invloed hebben op je:
- Energie: elke dag pijn kost enorm veel kracht
- Slaap: veel mensen slapen slechter door de pijn
- Gevoel van vrijheid: spontane plannen maken wordt lastiger
- Zelfbeeld: je kunt je 'minder goed' of 'lastig' voelen
- Relaties: het vraagt uitleg, geduld en soms afstand
- Mentale gezondheid: langdurige pijn kan leiden tot frustratie, somberheid, angst of machteloosheid.
De onzichtbaarheid van pijn
Eén van de moeilijkste aspecten van chronische pijn is dat het vaak niet zichtbaar is. Jij voelt het in alles, maar voor de buitenwereld zie je er misschien 'gewoon goed uit'. Dat kan leiden tot opmerkingen als:
"Je doet toch gewoon alles?"
"Je moet het gewoon loslaten"
"Je moet positief blijven denken"
"Misschien moet je eens wat meer gaan sporten"
Deze reacties komen meestal voort uit onbegrip of onmacht, maar kunnen pijnlijk zijn. Ze. zorgen ervoor dat je je eenzaam, niet serieus genomen of onbegrepen voelt.
De emotionele kant van pijn
Chronische pijn raakt niet alleen je lichaam, maar ook je emoties. Pijn activeert frustratie, verdriet, Schaamte, boosheid en soms Rouw.
Je kunt verdrietig zijn om het verlies van wie je was. Boos dat je lichaam niet meewerkt, Angstig of je het wel volhoudt. En soms voel je je schuldig omdat je minder energie hebt voor je gezin, werk of sociale leven.
Die gevoelens mogen er zijn. Ze verdienen ruimte, niet als klacht, maar als menselijke reactie op iets wat moeilijk is.
Wat beïnvloedt pijn
Pijn is niet alleen een lichamelijk fenomeen. Het wordt ook beïnvloed door:
- Stress en spanning
- Emotionele belasting
- Slaaptekort
- Overbelasting of juist te weinig beweging
- Omgevingsprikkels (licht, geluid, drukte)
- Zelfkritiek en innerlijke druk
Dit betekent niet dat het 'tussen je oren zit', maar dat je zenuwstelsel gevoeliger is geworden, en dus sneller pijnsignalen geeft. Hoe meer spanning of overprikkeling, hoe gevoeliger je lichaam kan reageren.
Leven mét pijn
Je hoeft pijn niet altijd 'weg te krijgen' om er beter mee om te gaan. Soms helpt het om meer te kijken naar:
- Wat helpt mij vandaag wél?
- Wat geeft verlichting, steun of rust?
- Hoe kan ik mijn leven vormgeven binnen de grenzen die er nu zijn?
Mindfulness: ruimte maken voor wat er is
In plaats van voortdurend te vechten tegen de pijn, kan Mindfulness helpen om er op een andere manier mee om gegaan. Niet door het weg te denken of te ontkennen, maar door te leren voelen zonder verzet.
"De pijn is er al. De strijd tegen de pijn is wat het vaak zwaarder maakt".
Door je aandacht te richten op wat je al voelt, zonder het meteen te willen oplossen, ontstaat er soms een klein beetje lucht. Niet altijd fysiek, maar emotioneel. Omdat je jezelf niet afwijst, maar ondersteunt in wat je doormaakt.
Mindfulness kan bijvoorbeeld helpen bij:
- Leren herkennen waar je spanning opbouwt
- Oefenen met ademen naar pijnlijke gebieden
- Meer rust en regie ervaren in je lichaam.
Zelfcompassie & zelfliefde spelen hierin een belangrijke rol: vriendelijk zijn voor jezelf, zelfs als je het zwaar hebt.
Mindfulness is geen magische oplossing, maar wel een manier om met meer zachtheid, stabiliteit en aandacht om te gaan met wat is, en dat kan op zich al helend zijn.