Auto-immuunziekte

Als je lichaam zichzelf aanvalt

Een auto-immuunziekte is een aandoening waarbij het afweersysteem, dat bedoeld is om je te beschermen tegen virussen en bacteriën, zich (deels) tegen je eigen lichaam keert. In plaats van alleen indringers aan te vallen, ziet het lichaam ook lichaamseigen weefsel als "vijand". Dat zorgt voor chronische ontstekingen, schade aan organen of weefsels en vaak een complex klachtenbeeld dat veel invloed heeft o je dagelijks leven.

Auto-immuunziekten zijn chronisch, maar niet altijd stabiel. Ze kunnen grillig verlopen, met periodes van opvlammingen (flares) en periodes van relatieve rust. 

Veelvoorkomende auto-immuunziekten

Er zijn meer dan 80 verschillende auto-immuunziekten. Enkele bekende voorbeelden:

  • Reumatoïde artritis (ontstekingen in gewrichten)
  • Multiple sclerose (aantasting van zenuwbanen)
  • Hashimoto's thyroïditis (schildklierontsteking)
  • Ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa (chronische darmontstekingen)
  • Lupus (SLE) (systemische ontstekingsziekte)
  • Myositis (ontsteking van spieren)
  • Psoriasis/vitiligo (huidgerelateerde auto-immuunziekten)

 

Iedere aandoening heeft zijn eigen kenmerken, maar veel mensen met een auto-immuunziekte delen algemene klachten zoals:

  • Extreme vermoeidheid
  • Pijn in gewrichten of spieren
  • Darmproblemen
  • Koorts of ontstekingsreacties
  • Mentale uitputting of stemmingswisselingen

Wat veroorzaakt een auto-immuunziekte?

De exacte oorzaak is niet altijd duidelijk. Vaak is het een combinatie van factoren die samen het immuunsysteem uit balans brengen, zoals:

Genetische aanleg

Erfelijkheid kan een rol spelen -je kunt genetisch gevoeliger zin om een auto-immuunreactie te ontwikkelen. Maar erfelijkheid alleen is meestal niet voldoende. Er is bijna altijd een soort 'trigger' nodig die het proces op gang zet. 

Triggers

Een trigger kan van alles zijn: een infectie, langdurige stress, een zwangerschap, een vaccinatie of zelfs een ingrijpende emotionele gebeurtenis. 

Het lichaam lijkt soms van slag te raken na een periode waarin het overbelast of uit balans is geraakt. 

Hormonen

Ook hormonale veranderingen kunnen meespelen -veel auto-immuunziekten komen bijvoorbeeld vaker voor bij vrouwen, vooral rond de overgang, zwangerschap of na een bevalling. 

Darmgezondheid

Er is steeds meer aandacht voor de rol van de darmgezondheid en het immuunsysteem. Een verstoorde darmflora of een lekkende darmwand (leaky gut) zou het immuunsysteem kunnen prikkelen om overdreven te reageren. Het idee hierachter is dat de afweer 'in de war raakt' en niet mer goed onderscheid maakt tussen wat van buiten komt en wat bij het lichaam hoort. 

Energetisch

Vanuit een meer psychologisch of energetisch perspectief wordt soms ook gekeken naar wat een lichaam 'vastzet' of 'terughoudt'. Langdurige onderdrukte emoties, onopgeloste conflicten of een voortdurende staat van alertheid kunnen bijdragen aan het verstoren van je interne evenwicht. Niet als schuldvraag, maar als uitnodiging tot zelfonderzoek: wat probeert mijn lichaam me te vertellen?

 

Wat al deze benaderingen met elkaar gemeen hebben, is het besef dat een auto-immuunziekte vaak niet alleen een lichamelijk probleem is, maar ook verbonden is met je hele systeem -fysiek, mentaal, emotioneel. Het vraagt om een brede blik. En om compassie: voor een lijf dat misschien hard zijn best doet om te beschermen, maar dat daarin is doorgeslagen. 

Wat doet het met je leven?

Leven met een auto-immuunziekte vraagt veel. Niet alleen fysiek, maar ook emotioneel en mentaal. Je energie kan onvoorspelbaar zijn, je moet vaker "nee" zeggen dan je zou willen, en het gevoel dat je lichaam "tegenwerkt" kan eenzaamheid of onbegrip oproepen. 

Veel mensen lopen tegen dingen aan als:

  • Onbegrip van de buitenwereld , omdat klachten onzichtbaar zijn
  • Verlies van werkvermogen of sociale energie
  • Het zoeken naar balans tussen medische zorg en eigen regie
  • Leren leven met onzekerheid of wisselend beloop

Zelfzorg en regie bij auto-immuunziekten

Hoewel medische behandeling vaak noodzakelijk is, speelt zelfzorg een essentiële rol. Denk aan:

Leren luisteren naar je lichaam

Omgaan met een auto-immuunziekte begint dan ook bij leren luisteren naar je lichaam, zelfs als het je tegenwerkt. In plaats van vechten tegen wat er is, helpt het je om af te stemmen op wat je lichaam nodig heeft. Dat betekent soms eerder stoppen, meer rust nemen, je tempo aanpassen of 'nee' zeggen tegen iets wat je eigenlijk leuk vindt. Geen zwakte, maar zelfzorg. 

Voeding die ontstekingsremmend werkt

Zoals veel groenten, omega 3, weinig bewerkt voedsel

Beweging op maat

Genoeg om soepel te blijven, zonder te forceren

Stressreductie

Via ademhaling, meditatie, wandelen of therapie

Grenzen

Een ander belangrijk aspect is Grenzen aangeven. Vaak leef je al lange tijd over je grenzen heen voordat een auto-immuunziekte zich ontwikkelt of opvlamt. Het lichaam zegt dan als het ware: "Tot hier en niet verder".Als je dat signaal serieus neemt, kun je steeds beter voelen wat je nodig hebt -fysiek, emotioneel en mentaal. Dat kan betekenen dat je oude patronen mag loslaten, zoals zorgen voor anderen ten koste van jezelf, altijd doorgaan of jezelf aanpassen. 

Milde mindset

Jezelf niet straffen voor wat je niet kunt. 

 

Zelfzorg is niet egoïstisch. Het is een basisvoorwaarde om met een grillig lichaam goed samen te leven. 

Bewustwording

Leven mét je lichaam, niet tegen het lichaam

Auto-immuunziekten nodigen uit om op een andere manier naar gezondheid te kijken. Niet vanuit controle, maar vanuit afstemming. Veel mensen ontdekken onderweg:

  • Hoe belangrijk het is om je eigen signalen serieus te nemen
  • Dat het oké is om je tempo aan te passen
  • Dat je geen zwakte toont door hulp te vragen
  • En dat genezing niet altijd "symptoomvrij zijn" beteken,t maar ook: leven in verbinding met jezelf 

Voor de omgeving

Leven met een auto-immuunziekte is niet altijd zichtbaar. Een vriendelijk gebaar, begrip voor vermoeidheid, of gewoon luisteren zonder oordeel kan veel betekenen.

Wat helpt:

  • Geen goedbedoelde adviezen zonder te vragen
  • Respect voor energiegrenzen (ook op goede dagen)
  • Niet vergelijken met "hoe jij je zou voelen"
  • Echte steun betekent: er zijn, ook als je het niet snapt.