Pleasen
Over de stille prijs van altijd 'Ja' zeggen
Pleasen betekent dat je structureel de behoeften, wensen of Verwachtingen van anderen boven die van jezelf stelt. Vaak uit een diep verlangen om aardig gevonden te worden, afwijzing te voorkomen of de harmonie te bewaren. Het gaat verder dan af en toe behulpzaam zijn. Het is een patroon waarbij je jezelf tekortdoet om anderen tevreden te houden.
Pleasen kan zich uiten in:
- Moeilijk 'nee' kunnen zeggen
- Snel aanpassen aan wat anderen willen
- Schuldgevoel ervaren als je voor jezelf kiest
- Voortdurend bezig zijn met hoe anderen je zien
- Conflicten vermijden ten koste van jezelf
Waar komt pleasen vandaan?
Pleasen is geen karaktertrek, maar een aangeleerd gedragspatroon. Het ontstaat vaak in je jeugd, wanneer je merkt dat het veiliger is om je aan te passen dan om jezelf te zijn. Je leert dan onbewust: "Als ik lief ben, meegaand, rustig of behulpzaam, dan krijg ik goedkeuring ,aandacht of tenminste geen afwijzing".
Pleasen als overlevingsstrategie
In een omgeving waar je emoties weinig ruimte kregen, waar liefde voorwaardelijk was (bijvoorbeeld door spanning, ziekte, verslaving of emotioneel afwezige ouders), leer je al vroeg om je antenne te richten op anderen. Je voelt haarfijn aan wat er van je verwacht wordt, en je past je daaraan aan. Niet omdat je dat wil, maar omdat het nodig voelt om 'veilig' te blijven.
Pleasen is dan een manier om verbinding te houden. Om de harmonie niet te verstoren. Om afwijzing, kritiek of afstand te vermijden. Je leert dat zorgen voor de ander belangrijker is dan zorgen voor jezelf. Misschien werd je zelfs geprezen als "zo makkelijk, zo lief, zo behulpzaam", en werd dat een deel van je identiteit.
Wat betekent pleasen voor jezelf en voor je omgeving?
Pleasen betekent dat je je sterk richt op de behoeften van anderen, vaak ten koste van jezelf. Je zegt "ja: terwijl je "nee" bedoelt, past je aan, voelt je verantwoordelijk voor andermans stemming, of probeert conflicten te vermijden door het anderen naar de zin te maken. Aan de buitenkant lijk je behulpzaam en zorgzaam, maar van binnen kost het je vaak veel energie.
Voor jezelf
Als je veel pleast, raak je langzaam het contact kwijt met wat jij zelf nodig hebt. Je laat je keuzes afhangen van de verwachtingen van anderen. Je voelt je misschien gewaardeerd zolang je 'meewerkt', maar zodra je wél een grens aan probeert te geven, komt er twijfel of schuldgevoel: "Ben ik nu egoïstisch?"
Op den duur kun je jezelf kwijtraken. Je merkt dat je vaak moe bent, prikkelbaar of leeg. Je voelt je misschien niet echt gezien, omdat anderen vooral reageren op de rol die jij speelt -niet op wie je werkelijk bent.
Pleasen is dan geen vriendelijkheid meer, maar een overlevingsstrategie: een manier om afwijzing, kritiek of spanning te vermijden. Het kan een gevoel van controle geven, maar ondertussen raak je de verbinding met jezelf kwijt.
Voor je omgeving
In relaties lijkt pleasen misschien handig: je bent meegaand, zorgt dat het soepel loopt. Maar het heeft ook een keerzijde. Als jij je voortdurend aanpast, kunnen anderen geen rekening houden met wat jij nodig hebt -omdat je het simpelweg niet laat zien. Dat kan leiden tot scheve verhoudingen, misverstanden of zelfs frustratie, bij jou én bij de ander.
Op langere termijn kan pleasen ook verwarring oproepen bij je omgeving:
- "Zij zegt altijd dat het goed is, maar ik voel dat er iets wringt"
- "Hij lijkt het nooit ergens mee oneens, maar trekt zich opeens terug".
Door jezelf klein te maken, houd je de relatie op een oppervlakkig niveau. Je laat anderen niet écht dichtbij komen. En dat is precies wat pleasen uiteindeljk ondermijnt: echte verbinding.
Waarom is het belangrijk dit patroon te doorbreken?
Pleasen houdt je klein. Het zorgt ervoor dat je jezelf tekortdoet, je eigen leven niet volledig leeft, en je keuzes maakt vanuit angst in plaats van liefde voor jezelf.
Door dit patroon te doorbreken:
- Herstel je het contact met je eigen behoeften
- Ontstaan er eerlijkere en diepere verbindingen
- Ervaar je meer rust, kracht en autonomie.
Wat kun je doen om minder te pleasen?
- Leer je grenzen (Grenzen aangeven) kennen en voelen: Wat voelt als een 'ja' en wat als een 'nee'?
- Erken je behoeften zonder oordeel: -Jij mag ook ruimte innemen
- Onderzoek je Overtuigingen : Bijvoorbeeld: "Moet ik aardig gevonden worden om waardevol te zijn?"
- Begin klein met jezelf uitspreken: En merk dat de wereld niet vergaat.
- Oefen met gezonde zelfzorg en Zelfliefde : Jij bent net zo belangrijk als de ander.