Als je hoofd snel "vol" zit
Een hoofd dat snel druk wordt
Veel mensen herkennen het: je hebt een lijstje met taken dat voor anderen minimalistisch lijkt, maar voor jou voelt het al snel als "te veel". Je hoofd wordt druk, vol, chaotisch of gespannen. Alsof er geen ruimte meer is om helder na te denken. Dit vertelt iets over hoe jouw systeem werkt.
Wat betekent het wanneer je hoofd snel druk wordt?
Wanneer je het gevoel heb dat je hoofd overloopt, betekent dat meestal dat je systeem al op een lager energieniveau draait. Dan is er minder marge voor prikkels, emoties, verwachtingen of onverwachte situaties.
Je kunt dit herkennen aan:
- moeite met schakelen
- geen overzicht
- een druk, chaotisch hoofd
- sneller overprikkels zijn
- spanning in je lijf
- sneller emotioneel reageren
Voor sommigen lijkt jouw takenlijst klein, maar voor jou voel het alsof alles tegelijk binnenkomt en er nergens meer plek voor is.
Hoe ontstaat dit?
Er zijn verschillende oorzaken mogelijk en vaak is het een combinatie van deze oorzaken:
Overprikkeling
Je systeem kan sneller vol raken door geluiden, licht, sociale afspraken, verwachtingen of taken die schakelen vragen
Hoog verantwoordelijkheidsgevoel
Als je iets doet, wil je het goed doen en dat kost meer mentale ruimte
Chronische stress of een gevoelige basis
Als je energieniveau later is (bijvoorbeeld door ziekte, pijn of vermoeidheid) kan zelfs een kleine taak relatief zwaar voelen
Perfectionisme en controledwang
Wanneer je graag overzicht, duidelijkheid en controle hebt, kan elke taak in je hoofd groter worden dan hij is. Je brein blijft dan actief nadenken, herhalen en plannen wat enorm veel ruimte inneemt.
Vergelijking met anderen
Wat iemand anders 'weinig' vindt, kan voor jouw brein intens genoeg zijn. Dit is geen kwestie van wilskracht maar van hoe jouw systeem prikkels verwerkt.
Waarom is dezelfde hoeveelheid taken voor de één "niks" en voor jou "veel"?
Mensen hebben verschillende drempels voor prikkelverwerking. Net zoals de één snel verbrandt in de zon en de ander niet, zo raakt de één sneller mentaal vol dan de ander.
Factoren die dat beïnvloeden zijn:
- temperament
- gezondheid
- stressniveau
- gevoeligheid voor details
- manier van informatie verwerken
- behoefte aan rust versus behoefte aan activiteit
Jij raakt sneller vol omdat jouw brein meer registreert en meer moet verwerken. Dar is niks mis mee, het vraagt alleen om een andere manier van leven en plannen.
Voor mij is het allemaal echt heel snel 'te veel'
Mijn hoofd raakt ontzettend snel vol en ik ervaar alles al heel snel als 'teveel'. Inmiddels ben ik er wel achter waar dit mee te maken heeft.
Mijn gezondheid kost veel energie
Omdat mijn gezondheid niet echt oké is, gaat veel energie naar gewoon functioneren. Wanneer ik in een winkel sta met een tas om mijn schouder en ik wil iets pakken van een plank om dit te bekijken dan is dit niet vanzelfsprekend. Ik moet nadenken hoe ik de tas die ik al om mijn schouders heb niet laat vallen en toch rechtop blijf staan om dat ding van een plank te pakken. Kleding passen gaat moeizaam, en als het dan ook nog niet goed is, dan ben ik er al meteen klaar mee. Wanneer ik dan anderhalf uur gewinkeld heb, ben ik klaar voor de rest van de dag. Hierom zie ik op tegen deze decembermaand. Cadeautjes en kleding kopen. Enerzijds allemaal hartstikke leuk, maar eigenlijk niet voor mij.
Ik omschrijf mezelf soms als autistisch
Sinds ik ooit chemotherapie gehad heb doet mijn brein niet meer wat ik wil. Ik heb zelfs een keer onderzoeken gehad in het ziekenhuis om te kijken of ik niet vroegtijdig aan het dementeren ben. In de praktijk betekent dit voor mij dat ik:
- behoefte heb aan voorspelbaarheid
- moeite heb met onverwachte dingen
- tijd nodig heb om te schakelen
- snel vol raak vaan prikkels
Een emotioneel zware periode
Het lukt me allemaal best hoor om met de break-up te dealen, maar het is nou ook niet dat je zegt halleluja we gaan er dansend doorheen. De onzekerheid, het aanpassen, toch een voortdurend aanwezige spanning. Het slurpt energie.
Pubers
De pubers motiveren, herinneren, bijsturen, plannen, achter hun vodden aanzitten. Vragen of ze ook iets doen in huis, nog een keer vragen, Het "Ja, zo" of "na dit potje" of "Ik heb het gisteren al gedaan". Het is ook niet dat je daar nou echt altijd van gaat shinen als je batterij al niet echt vol zit.
Verantwoordelijkheidsgevoel, controle en goedkeuring
En dan niet te vergeten mijn 'oude patronen' die zich in 'drukke tijden' lekker laten zien.
Laten we de aanstaande gouden bruiloft van mijn ouders nemen. Let op mijn taalgebruik hoe dit zich in mijn hoofd afspeelt: "De kinderen en ik moeten allemaal nog nieuwe kleren hebben. De kinderen vinden dat ze tijd genoeg hebben en ik zit ze al weken achter hun vodden aan want ik wil dat ze er goed uit zien, want dat hoort zo en ik weet dat veel anderen die deze dag aanwezig zijn daarop letten en dat belangrijk vinden. Elke dag denk ik dat de tijd om nog kleding te scoren korter wordt en dat het gezien de periode van het jaar steeds drukker wordt in de stad, dus steeds ellendiger om daarheen te gaan. Wanneer ik naar de agenda kijk, dan zou ik ook al niet meer weten wanneer we moeten gaan. Ik moet ook nog kleren, en ik ben al een keer erop uitgeweest, maar ik zag niks. Ik kwam doodmoe thuis en zie ertegenop dat ik waarschijnlijk nog een paar keer moet om kleding te vinden".
Werkelijk dit hele gebeuren heeft niks met de essentie van de gouden bruiloft van mijn ouders te maken. Alles wat zich in mijn hoofd afspeelt heeft te maken met 'wat anderen ervan vinden'. Ik ben bezig met het uitoefenen van controle op mijn kinderen omdat ik wil dat ze nieuwe kleding hebben zodat dit de goedkeuring van anderen krijgt en omdat dat 'zo hoort' (ik kan er een mooi ander verhaal van maken, maar dit is de echte eerlijke versie). Ondertussen loopt de stress hier in huis op omdat zij het zelf blijkbaar helemaal niet zo belangrijk vinden. Ik voel me verantwoordelijk dat het er allemaal tip top uitziet in de feestzaal. Maar is dat werkelijk belangrijk?
Waar het om draait is toch dat we er allemaal zijn en de energie hebben om er een gezellige dag van te maken en deze mijlpaal met elkaar te vieren. Hou op schei uit, ik word moe van mezelf. Ik baal dat ik hier zoveel energie aan verspil en dit kost dan ook
weer kostbare energie... en gezelliger wordt het er ook niet op.
Wat kun je doen om meer ruimte in je hoofd te krijgen?
Eerlijk erkennen dat je draagkracht lager is
Geen oordeel. Geen vergelijking met vroeger of met anderen. Gewoon: dit is hoe het nu is.
Minimaliseer verwachtingen (vooral die van jezelf)
Niet alles hoeft perfect. Kies: Wat is goed genoeg?
Taken opdelen en schrappen
Lijstje maken en echt schrappen, niet alleen "anders indelen"
Schakelmomenten inbouwen
Je hersenen hebben tijd nodig om te landen tussen activiteiten
Steun vragen zonder schuldgevoel
Je hoeft niet altijd alles zelf en alleen te dragen. Mensen helpen vaak graag als je duidelijk bent.
Emoties serieus nemen
Je mag je eigen emoties serieus nemen. Je hoeft niet altijd 'gewoon door te gaan' en dezelfde eisen aan jezelf te stellen dan iemand met meer draagkracht
Grenzen aangeven
Zeg wat je wél kunt en wat je niet kunt. Dat scheelt veel piekeren achteraf.
Een hoofd dat snel vol zit is geen probleem dat 'weg' moet, maar een signaal van hoe jouw brein werkt. Als je leert luisteren, plannen en leven op een manier die past bij jouw systeem, ontstaat er juist meer ruimte, rust en helderheid. en dat is precies waar het om draait.